Vlaanderen Vlaams! - een afspeellijst van DJ Moussa Rasé


Spotify-afspeellijst

Na vele interculturele ontmoetingen in de boeiende wereld van de muziek, voelt Vlaanderen aan als thuis komen. Vlaanderen Vlaams! claimt DJ Moussa Rasé op zijn afspeellijst. Maar hoe Vlaams is dat Vlaams eigenlijk?

We schrijven Vlaanderen 1964. Het zal je maar overkomen. Je bent een eenvoudige maar hard werkende kleermaker uit Stekene. Je leidt een rustig en relatief onbekend bestaan, ver weg van Facebook en Twitter die het land in die mooie jaren nog niet in hun ban hielden. En daar weergalmt plots uit de radio voor heel Vlaanderen... jouw telefoonnummer. 797204.
Het overkwam  Leopold Van Hoey en zijn vrouw Yvonne Lossie. Hun leven wijzigde die dag drastisch: plots stond de telefoon roodgloeiend, iedereen wou immers Will Tura aan de lijn.
En wat later zorgde het muzikale telefoonnummer ook bij een Rotterdams bedrijf voor heel wat overlast. De vriendelijke jongedame die eveneens tot 's avonds laat de telefoon bemande, antwoordde guitig "U spreekt met Elvis". Maar de getroffen bedrijfsleider kon er echter helemaal niet om lachen: hij eiste een schadevergoeding van maar liefst 200 Gulden per keer dat een radiozender het nummer "Draai Dan 79724" zou draaien. De doorbraak van Will Tura in Nederland liep door dit euvel enige onverwachte vertraging op.

In Vlaanderen had de Keizer van het Vlaamse lied, Arthur Achiel Albert ridder Blanckaert, zijn bedje reeds gespreid. Al op negenjarige leeftijd werd "Tuurke Blanckaert, de jodelende cowboy" geboekt op feestjes. Hij bedwong langzamerhand zijn Westvlaamse tongval en scoorde in 1962 een monsterhit met "Eenzaam zonder jou". "Draai 797204" dateert uit 1964 en is een cover van de Amerikaanse  cowboy Hawkshaw Hawkins' "Lonesome 7-7203".


Bart Peeters 

De vrolijke en vrijgevochten Vlaamse hyperkineet Bart Peeters leerde uit Tura's fouten. Bart bezit immers niet het geduldige karakter zich tot 's avonds laat aan de telefoon vast te kluisteren. En hij heeft daar evenmin de tijd voor. Dus schafte Bart Peeters zich een "Smartphone" aan. En nu klaagt hij, op de melodie van de Canadese rapper Drake's "Hotline Bling", dat zijn virtuele sociale leven eerder nep aanvoelt. 
Maar Bart Peeters redt zich wel. Hij is immers een ware kameleon op Duracell-batterijtjes. Opgegroeid op de schoot van Tante Terry en uitgenodigd door Nonkel Bob, wie kan dat nog in zijn curriculum vermelden. Oprichter van het legendarische radioprogramma "Het Leugenpaleis", voor het scherm omgedoopt tot "Het Peulengaleis", trekker van The Radios, presentator van "De Droomfabriek", stoeiend naast Hugo Matthijsen, uit de bol gaan als Vettige Swa en nadien de onschuld zelve pretenderend aan de zijde van Sinterklaas. Zestig jaar jong, spring-levend op de planken. Dat doet niemand hem na. Vlaanderen boven!

Johannes Faes, aka Tourist LeMC, hangjongere uit de Seefhoek, sociaal hulpverlener en nu ook Antwerps rapper, brengt zijn "Verhalen Van De Wijk". Over armoede op het Sint-Jansplein en miserie in Antwerpen-Noord. Een ode aan de kleinkunst van Wannes Van de Velde, geïnspireerd door de Franse hiphop uit de jaren '90.
Zwangere Guy
Hangjongere Tourist LeMC kwam op het juiste pad terecht, het Brusselse collectief Stikstof zorgt daarentegen met een natte waterval van woorden en druppelende samples voor blijvende Overlast. Omar G., aka Zwangere Guy heeft de grootste mond, Jazz en Astrofisiks bekken mee terwijl DJ Vega de beat aanlevert. En jawel, de mannen uit Belgian's hellhole zijn druk bezig met het maken van de overgang van berucht naar beroemd. En het smaakt. Naar Brussels Nat.

Zwangere Guy durft het trouwens ook alleen aan - al wordt hij daarin gesteund door Roméo Elvis. In het Vlaams, in het Brussels of in het Frans - het maakt niet uit. Dit is Belgisch. Da's toch Low & Lowgisch? En Guy blijft ook tijdens het Zwangerschapsverlof actief. Het album lijkt wel Vol.3, maar de vorige twee waren vermoedelijk niet voldragen, want dit is echt wel zijn eerste geboorte. Bruxelles, c'est devenu fou, low & lowgisch!

Ook in Mechelen kunnen ze rappen. "We zijn er nog" van Safi sleept je mee en zuigt je leeg vanaf de eerste tongval. Een verhaal over de uitputting van religie, liefde, haat, geluk, naïviteit en de hoge verwachtingen in onze maatschappij. Tot de drum invalt, de sound sterker wordt en Safi vol hoop besluit: "Wij zijn er nog". 

Het gezapige pop-nummer "Isabellade" werd eigenlijk geschreven voor de stem van Vlaams "Hé lekker beest" Isabelle A. Maar zij bleef onbereikbaar, en haar vrouwelijke wispelturigheid zorgde er echter voor dat het nummer over de onbereikbare liefde op fenomenale wijze werd ingezongen door Charlotte Adigéry van WWWater. En wij zijn er niet treurig om. De jazzy elektronica komt uit de virtuositeit van Lander Gyselinck en Fulco Ottervanger die zich verenigden tot de zelfverklaarde hobbygroep BeraadGeslagen.

De sfeervolle "Woordenstroom" die Waar is Ken? gezapig uit de elektronische monden laat vloeien komt helemaal uit Izegem.
- De waarheid? Een Amerikaanse DJ was op vakantie in de Benelux toen hij getroffen werd door de exotische magie in de stemmen van Geerwin Vandekerckhove en Marlies Dorme.
- Durven? De DJ scande via Shazam hun gegevens, kocht een CD en draaide het nummer op de populaire Amerikaanse radiozender KCRW.
- Doen? Waar is Ken? deed het en scoorde een hit in de Verenigde Staten! Waarna ook Vlaanderen overstag ging.
Ertebrekers

Het hart breken werd intussen een bijberoep van Filip Kowlier en zijn Wesvlaamse moaten Peter Lesage en Jeffrey 'Jefferson' Bearelle. De Ertebrekers, eveneens ontsproten uit de vruchtbare grond van werelddorp Izegem, wentelen zich in een loom tempo en een zacht golvende groove. En toch, wegdromend bij het warme Noordzeezand en de kabbelende golfjes, manen ze je aan om alle kansen met beide handen te grijpen. "Vang et".

Raymond van het Groenewoud
En nog een Vlaamse wijsheid komt van die andere tekstschrijver, muzikant en clowneske Raymond van het Groenewoud. Raymond is de zoon van Amsterdamse ouders die in 1947 vluchtten naar Brussel om als dienstplichtige aan acties in Nederlands-Indië, het huidige Indonesië, te ontsnappen.  In 1973 drukte Raymon zijn blijdschap uit op zijn debuutalbum "Je moest eens weten hoe gelukkig ik was". In tussentijd versierde hij de "Meisjes", speelde hij voor volle en lege zalen en schreeuwde hij om de liefde van Vlaanderen met "Je Veux De L'amour". Al beweert hij niet almachtig te zijn in het nummer "Ik Ben God Niet", toch heeft hij geen scrupules. "Ik Ben De Man", zo klinkt zijn gekende leuze. Dat Raymond de "Liefde Voor Muziek" koestert is algemeen bekend, zeker in Gent en wijde omstreken waar Raymond als nachtbraker zich tot in de vroege uurtjes liet vastketenen op het oerpodium van het Sint-Jacobsplein. Wie er bij was, heeft het geweten. Voor Raymond komt "Vlaanderen boven" alles, al is daar toch enige ironische ondertoon te merken. En wat was nu die wijze raad? "Stop met tobben". Zeg dat Van Het Groenewoud het gezegd heeft!
Halfnegen in Duffel. Zeester Met koffie. Meer moet dat niet zijn. En een mandarijn. Bart Peeters wist het, hij had het geleerd van die andere grootmeester, Prince. Een blik in diens boterhammendoos en hij was op slag verliefd.

We speelden tikkertje en Batman
en omdat Cynthia dat soms wou, 
ook wel iets romantisch
bijvoorbeeld man en vrouw.
M'n kleine broer beweerde dat hij priester was 
en hij heeft er ons ingeluisd.
Hij verbond ons in de echt, maar toen zijn we verhuisd.

Zeester Met Koffie - Bart Peeters

Maskes plagen is om liefde vragen. En als je verliefd bent, dan vraag je het aan. Zo simpel is dat. En dat is ook wat de Fikskes deden in 2006, in het Stabroeks dialect dan nog en met succes overigens, want "ja" was het antwoord, waarna hun "Kvraaghetaan" meteen bij alle radiozenders op nummer één kwam te staan. Ah die jaren '80. Nostalgie naar toen haten nog geen nationale sport was. Gene gsm en gene VTM. De tijd van heelder dagen sjotten, met het Songfestival later naar bed. Hannibal, Murdock en B.A. Baracus. En muziekcassettes die vastliepen in de walkman. Zo simpel was dat.

De liefde, en dan de blues. Ook de in Gent opgegroeide troubadour Wigbert, voormalig gitarist van Jan De Wilde, luisterde op zijn cassetjes naar de grote bluesgoden. Zijn klassieker uit 1991, "De Ebbenhout Blues" werd een niet meer uit te roeien oorwurm in de lage landen. 


Kommil Foo
Wigbert vertoeft graag op de podia van de Gentse Feesten, en dat zullen de gebroers Raf en Mich Walschaerts van Kommil Foo zeker geweten hebben. Tien dagen Feesten in onze Arteveldestad, daar draaien ze als zonen van een dancing-uitbater de hand niet meer voor om. Van klein en intiem tot ontroerend groots, hilarisch tot beklijvend, ze hebben het allemaal in hun theatrale genen. Een hele lijst met pareltjes staat intussen op hun naam, en daar maakt "Het verdriet", een nummer over faling en mislukking, deel van uit. Pijnlijk droevig, tot een zigeunerviool de sfeer komt opbeuren en je met jezelf in tweespalt achter blijft.

Raymond van het Groenewoud walst met "Mama en Papa" door flarden van een kinderlijke droom waarin hij proeft van de geneugten van de zelfstandigheid en de onafhankelijkheid. Met het meisje van zijn dromen vlak naast hem. Heel even maar, want daar hoort hij alweer de sleutel in het slot.

Wie Ken is, weten ze bij Waar Is Ken? zelf niet echt. Waar Ken is, is al evenmin duidelijk. In de dromerige Dwaaltuin misschien? Op dit ogenblik lijkt Ken aan zee te vertoeven. Hij zingt er een hip Nederlandstalig liedje over een "Badpak" en brengt de gezapige sfeer van onze Vlaamse kust samen met een emmertje zand tot recht in je huiskamer.



Zondags mooi weer, allen naar de Vlaamse kust. Ook Wigbert Van Lierde volgt de volksverhuizing. De E40 mag dan Highway 61 niet zijn, toch weet hij als geen andere bluesman te "cruisen" door het polderlandschap. Ver zal hij echter niet geraken; vast in de file, zijn kar laat hem in de steek. Wolken stoom van onder de kap. En tenslotte helaas herleid tot "Schroot". Raymond van het Groenewoud besluit dan maar om Wigbert te depanneren. Tja, er is "Geen ontkomen aan". Tijd dus voor een intens slepende 12-matenblues - Raymond is ontegensprekelijk van alle markten thuis. Een adembenemende slide-gitaar en een stem die met enig gevoel voor voodoo beklijvend gedubbeld wordt door de Vlaanderen's Leeuw Jan Decleir.

Bart Peeters
"Eigen God Eerst", zo stelde Willem Vermandere. Bart Peeters tilt zichzelf naar een hoger niveau, mengt de draailier met de viool, levert aanstekelijke percussie en gaat op zoek naar een meer universele "Messias". Een messias waar nog geen bloed aan kleeft. Man of vrouw, het maakt niet uit. Als die onze zonden maar vergeeft.

De experimenteerband Think of One stelt het minder beleefd. Na een muzikaal avontuur in Brazilië laat de Antwerpse jamband zich onderdompelen in de Marokkaanse shaabi; traditionele berberse muziek op een 6/8-ritme. "Trap het af" - terug naar Chakamaka - is een kruisbestuiving tussen Antwerpen en Noord-Afrika als politiek explosief statement om met enig sarcasme het probleem van racisme aan te kaarten.

De artistieke troubadour uit het Schipperskwartier, Willy Cecile Johannes (Wim) Van de Velde, zeg maar Wannes, zal ons in hart en ziel nooit verlaten. De muzikale Don Quichot schreef  "Hier is em terug", een nummer dat overloopt van levensvreugde, nadat hij hersteld leek van leukemie. De ziekte werd Wannes Van De Velde in 2008 uiteindelijk toch fataal.
Koos Speenhoff
Het was de Nederlandse dichter en zanger Koos Speenhoff die reeds in 1904 de liefde verklaarde aan alle vrouwen met het nummer "Een verklaring", gebaseerd op het laat-zestiende eeuwse Antwerpse volkslied "Het waren negen soldaten". De Belgische folkband Rum nam in 1974 de hit weer mee naar Vlaanderen onder de titel "Ik Hou Van Alle Vrouwen". In 1986 werd het onverwoestbare nummer opnieuw gekaapt door Noorderbuur Hans De Booij, die er in de lage landen groot succes mee verwierf. Ook bij de Hollandse feestzanger Arjon Oostrom en bij de Vlaamse heren van Mama's Jasje werd de diagnose van een al te groot hart gesteld.

Tourist LeMC kijkt samen met Raymond van het Groenewoud in de Spiegel en wordt geraakt door de schone schijn, een reflectie waarbij je vanaf de eerste noot de tranen poogt te bedwingen.

De apostel van het Vlaamse levenslied Guido Belcanto vertaalde "Surabaya Johnny" uit de musical "Happy End" van Kurt Weill, waarna Tine Embrechts mocht plaats nemen in de Balzaal Der Gebroken Harten om haar misnoegdheid over de harteloze Johnny te exclameren. Johnny zal het niet geweten hebben, hij is ribbedebie naar Surabaya, een stad in Indonesië.



Wannes Van De Velde
De amoureuze ziel Wannes Van De Velde blijft liever dicht bij huis om te verdwalen in de straten van de stad. "Wim Van De Velde", aka Wannes, was volbloed Antwerpenaar, kunstenaar en stadsdichter. Samen met Willem Vermandere en Walter De Buck maakte hij deel uit van "De Drie W's", kinderen van de folk-revival uit de jaren '60. Tijdens het zingen van "Ik Wil Deze Nacht In De Straten Verdwalen" had Wannes echter de straten van Brussel in gedachten: het nummer is geschreven als soundtrack voor de Waalse film "Home Sweet Home". De filmversie werd deels in het Frans gezongen en is beroemd mede dankzij het bijzondere blazersarrangement van Walter Heynen.

Ook Raymond was op de dool en had weer gedronken. De ochtend nadien, de kater. En al die vragen... Hij heeft berouw, en spijt! "Foei Foei Foei", dat mag niet meer gebeuren!

En toch, het leven is zo mooi. Al zou het een stuk beter kunnen. Beeldhouwer en kunstenaar Walter de Buck, de man die de liedjes van de 19e eeuwse Gentse volkszanger Karel Waeri uit de vergeetput haalde en ermee de Gentse Feesten nieuw leven in blies, droomde van een leven zonder zonder macht en zonder haat. Walter de Buck overleed in 2014, maar zijn woorden "K Zou Zo Gere Wille Leven" zijn onsterfelijk.






'k Zou zo gere willen levenIn ne wereld zonder haat
Zonder macht en zonder streven
Waar dat 't al vanzelf gaat
'k Zou zo gere willen leven
In ne wereld zonder pijn
Waar iedereen het al kan geven
En het geestig is te zijn

'k Zou zo gere willen leven
In ne wereld zonder geld
Da de niet van schrik moet beven
Veur nen oorlog en geweld
'k Zou zo gere willen leven
In ne wereld zonder doel
Waar gerekend wordt met schreefkens
Geen bankiers en genen boel

K Zou zo Gere Wille Leven - Walter de Buck

De Antwerpse wereldreizigers van Think of One laten de zon op de wereld schijnen. Ze linken Antwerpen met Brazilië en maken van muziek een feest. In 2004 kaapte de groep voor de neus van Manu Chao de "BBC Award for World Music" weg in de categorie 'boundary crossing', het zwoele nummer "Aai" brengt op een koele lentedag het zomergevoel in de woonkamer.

Een wereld zonder macht en zonder haat, dat is ook wat Typhoon wenst. Zijn ouders zijn afkomstig uit Suriname, zijn grootmoeder was een slavin. En om elkaar beter te begrijpen, moeten we meer van elkaar weten. Hij kruipt in de huid van een slaaf, neemt ons mee gevangen en confronteert ons met het pijnlijke koloniale verleden. Tijdens de opnames van de aangrijpende clip "We Zijn Er" liet de rapper zich zelfs slaan met een stok om een klein beetje de pijn van zweepslagen te ervaren. De clip, opgenomen in Kaapverdië, was er bijna niet gekomen, want de sponsors vonden het onderwerp "te precair". Youtube voegt dan maar toe "Deze clip is mogelijk ongeschikt voor sommige gebruikers". Maar ik begrijp het, en ik wil doorgaan!



Raymond, een beetje verlegen en niet echt geschikt, verleidt Slongs toch tot het dansen van de "Bonestaakdans". Gewoon naast de beat. En in een andere dimensie. Maar het geeft goesting. Een gewone dans is dan ook niet zo evident op de spookachtige groove die het Brusselse collectief Stikstof brengt op "Overlast". En synchroon dansen is al helemaal niet meer aan de orde wanneer de Brusselaars hun mening geven over onze hoofdstad.


(Hoofd)pijn krijg je er van. Van het nachtelijke dolen, de zweepslagen, de overlast. Safi wil, zich bewust van de pijnlijke breuk met de leden van Spreej en de dieptepunten in zijn leven, kunnen loslaten en verder gaan. Hij leerde slikken, maar niet zonder te kauwen. De "Pijnstiller" is leeg, maar Safi houdt stand. En Martha Da’ro helpt hem, met haar breekbare stem, bij de verwerking.
Loslaten is niet gemakkelijk. Ook Koning Liefde Tourist LeMC weet dat, maar hij toont begrip. De woordenkunstenaar verhult in de wondermooie ballad "We Begrijpen Mekaar" de pijn met zachte pianoklanken en een immens ontroerende tekst.

Ook Filip Kowlier weigert de confrontatie en moffelt zijn gevoelens liever weg, in zijn geval met de breedsprakerigheid van Doe Maar in het Westvlaams, op een gezapige reggae beat en ondersteund door enkele leuke elektronica-geluidjes. Het zal niet helpen om te vergeten, want "Mo Ba Nin" blijft stevig nazinderen.

En als je dacht dat de Vlaamse muzikale kameleon Raymond van het Groenewoud aan het eind van deze Vlaamse afspeellijst voor redding in de liefde zou zorgen, dan kom je bedrogen uit. Hij is immers niet "Stapelgek op jou" zoals Spotify beweert, wel roemt Raymond de Ethiopische keizer Haile Selassie, die in zijn regeerperiode ijverde voor onafhankelijkheid, vooruitgang en vrede. 

Haile Selassie
Haile Selassie was de "Ras" of hertog waaraan de naam van de Rastafaribeweging is afgeleid, een beweging die haar oorsprong kent bij de onderdrukte zwarte bevolking in de jaren 1930 in Jamaica. Binnen die beweging pleitte Jamaicaans en Amerikaans activist Marcus Garvey voor meer zwart bewustzijn en voor de repatriëring van zwarten naar Afrika. Garvey voorspelde in 1914 dat een zwarte koning zou worden gekroond die zou opkomen voor de zwarte bevolking. Zestien jaar later na deze bijzondere verklaring werd in Ethiopië dus Ras Tafari Makonnen gekroond tot Keizer Haile Selassie. Foto's van de kroning maakten in Jamaica grote indruk: zelfs blanken knielden voor de zwarte koning. De populariteit van Haile Selassie nam al snel grote proporties aan onder de Jamaicaanse bevolking. Om te tonen dat de keizer een mens was en geen god, nodigde de Britse regering hem uit op Jamaica, het effect werkte echter averechts en de populariteit van Haile Selassie werd nog groter.

Haile Selassie staat ook voor "De Macht Van de Drievuldigheid" en niettegenstaande hij zelf Ethiopisch-onorthodox was, werd hij door de Rastafaribeweging gezien als de reïncarnatie van Jezus. Zijn volledige naam?
"Alles Overwinnende Leeuw van de stam van Jud(e)a, Koning der Koningen, Heer der Heren, Vader der Afrikanen uit het allergeliefde Ethiopië het moederland van de zonen en dochters in diaspora". Ziedaar. Bob Marley kreeg in 1977 een ring van Haile Selassie en schreef voor hem het lied Iron Lion Zion. En met het "Haile Selassie" schrijft Raymond zich in bij de rastabeweging.

De afspeellijst "Vlaanderen Vlaams!" van DJ Moussa Rasé confronteert ons met de Vlaamse cultuur die, bij nader inzicht, toch een flink sausje wereldse invloeden over zich heen heeft gekregen. Een blik in een scherf van de spiegel zet aan tot reflectie en dwingt tot nederigheid, uit de radio weerklinkt een pleidooi voor vrede, liefde en samenhorigheid. Met steeds de onsterfelijke woorden van Walter De Buck in gedachten - "K Zou Zo Gere Wille Leven".

Bb Bm B

Spotify-afspeellijst