Podcast

Spotify afspeellijst

Met de podcast "Into the Soul of the Blues" breng ik het boeiende levensverhaal van de blues. In woord en muziek.

Trailer

  • Trailer
  • Met “Into the Soul of the Blues” breng ik het boeiende verhaal van de Blues. In woord en muziek. De presentatie verhaalt het ontstaan van de blues in Afrika, de periode van de slavernij en de zang van de field hollers op de plantages in het zuiden van de Verenigde Staten. Ik beschrijf het leven van de muzikanten die zwierven door de delta van de Mississippi en vertel over de gouden jaren ‘20, de muziek tijdens de economische recessie van de jaren ‘30, het ontstaan van premature rock ‘n roll in de jaren ‘50 en de folk-revival in de jaren ‘60, steeds refererend naar de Afrikaanse wortels van de bluesmuziek. Klinkt dit als muziek in je oren? Dan ben ik graag je gepassioneerde gids.

    1. Let the boy Boogie-Woogie!

    Het is intussen bijna dertig jaar geleden. Een jeugdvriend van me dimde de lichten van zijn slaapkamer, stak stiekem een sigaret aan en draaide een LP uit de ongenaakbare muziekcollectie van zijn oudere broer. "Hooker and Heat". Een stompend monotoon gedreun dat trilt tot diep in je beenmerg. Een 
    kippenvelmoment om nooit te vergeten. Toen drong het tot me door; de meest jankende gitaarmuziek weet steevast binnen in me een bijzondere snaar te raken. De blues zou voor steeds gezelschap blijven houden.
    Met een lidkaart van de lokale mediatheek op zak trok ik verder door het blueslandschap, op zoek naar covers van covers van bekende nummers. Een zoektocht die me gidste op de snelweg tot in het hart van de Mississippi Delta. De cultuur van Zwart Afrika waarin ik later werd ondergedompeld, prikkelde me om mijn queeste naar de roots nog verder te zetten, tot in het donkere continent.

    2. De Afrikaanse roots van de blues

    In deze episode vertel ik je over de Afrikaanse cultuur die via de gruwel van de slavernij mee de oceaan overstak om zich te nestelen in de bluesmuziek. Ik geef duiding bij het begrip "polyritmiek" en vertel over de relatie tussen de Afrikaanse gezangen en de field hollers die weergalmden over de katoenplantages in de nieuwe wereld. Gastspreker Yanne De Belder, alias DJ Moussa Rasé, poneert op zijn beurt enkele heel interessante beschouwingen over de adaptatie van Afrikaanse elementen in de Westerse muziek.

    Luistertip: Desert Blues

    In afwachting van de volgende episode van de podcast "Into the Soul of the Blues", geef ik graag het compilatie-album "Desert Blues" mee.

    3. Prille vormen van blues op de plantages

    In deze aflevering vertel ik over de field hollers waarin de heimwee naar het moedercontinent Afrika zo intens weerklinkt. We luisteren naar de worksongs die het ritme van de arbeid op de katoenplantages bepaalden. En mijn gast, Vincent Slegers, vertelt ons op zijn beurt hoe de bluesmuziek ook zijn ziel beroerde.

    The Ballad of John Henry

    John Henry was een zwarte spoorarbeider die de strijd aanging met de stoommachine. Over de legende werden talrijke bluesnummers en verhalen gepubliceerd.

    4. Blues op de plantages: Circle Dance en Spirituals

    Ondanks de pogingen van de settlers om de Afrikaanse cultuur te onderdrukken, wisten de tot slavernij gedwongen Afro-Amerikanen met behulp van "body patting" complexe ritmes te creëren, terwijl in de bossen illegale "ring shouts" georganiseerd werden. We ontdekken hoe rock 'n roll-ster Bo Diddley populair werd door een kinderrijmpje te kopiëren en we maken kennis met de duivel die geen duivel is, waarna we onze ziel schoonwassen in de puurheid van de spirituals.

    Gastspreker Luc Borms vertelt je gedreven hoe de blues ontstond uit een mengkroes van verschillende culturen.

    Spiritual "Swing Low, Sweet Chariot"

    "Swing Low, Sweet Chariot" is een negro-spiritual die een cross-over maakte naar de jazz, de bebop, de swing, de reggae... en uiteraard naar de blues!

    5. Fife and Drum, Minstrel Shows en Country Blues

    Na de Amerikaanse burgeroorlog verwierven de Afro-Amerikanen nieuwe vrijheden. We marcheren op het ritme van de Fife en Drumbands, we nemen een kijkje achter de schermen van de Minstrel Shows en we luisteren naar de bluesmuziek op het platteland.
    Gastspreker Maarten Schuermans neemt ons mee op reis door het zuiden van de Mississippi Delta.

    Murder ballad "Stagger Lee"

    "Stagger Lee" was een booswicht die op kerstavond 1895 zijn politieke rivaal Billy Lyons neerschoot. Het verhaal van de moord groeide uit tot een legende, en de figuur van Stagger Lee werd bezongen in meer dan vierhonderd verschillende liedjes.

    6. Mississippi Delta Blues (Deel 1)

    We trekken samen met Charley Patton, Son House en Willie Brown vanuit de Mississippi Delta naar het noorden voor een opname in de platenstudio van Paramount.
    Gastspreker Remco Van Damme - zanger/gitarist van "Black Label" en "Gutbucket" - is romantische ziel. Hij vertelt ons zijn persoonlijke bluesverhaal, van blokfluit over dwarsfluit naar mondharmonica en resonator gitaar.

    Mississippi Flood Blues

    1927 was een rampjaar voor de Mississippi Delta. Na maandenlang aanhoudende regen en een gevaarlijk hoge waterstand braken in het voorjaar de dijken. Een groot deel van de delta overstroomde: huizen verdwenen onder de waterspiegel, mensen klommen op hun dak of zelfs in een elektriciteitspaal om hun hachje te redden.
    Bluesland werd in het hart geraakt. Een tragedie die als horrorverhaal of als metafoor al in heel wat blueslyrics bezongen werd.

    7. Mississippi Delta Blues (deel 2)

    Robert Johnson, een knappe en frivole jongeman uit de Mississippi Delta, verkocht zijn ziel aan de duivel in ruil voor onovertroffen bluesvakmanschap. Talrijke rockartiesten traden vanaf de jaren zestig in zijn voetsporen. 
    Zelf putte Robert Johnson inspiratie uit het werk van Tommy Johnson, Kokomo Arnold en andere bluesmannen uit de deltaregio.
    Geniet mee van het tweede deel, het verhaal van de blues uit de Mississipi Delta!

    Devil's Blues

    Op zoek naar de ziel van de blues gaan we op stap met Satan tot diep in de krochten van de hel. Dus zet je schrap, want we gaan op bezoek bij de Duivel zelve!

    8. Texas Blues, Hill Country Blues en Piedmont Blues

    We zetten de blues verder op de kaart. Blindemannen leiden ons door het zuiden van de Verenigde Staten, langs de golfkust tot in Texas. In de Mississippi Hill Country maakt gastspreker Tiny Legs Tim zijn opwachting. Hij toont ons hoe je met één akkoord in een diepe bluestrance belandt. Ik stel U bovendien graag voor aan een kleurrijke collectie bluesartiesten die hun stempel drukten op de verdere bluesgeschiedenis. Maar de ontdekkingstocht… die begint in de ruimte!

    Blind Boys Blues

    We kunnen er niet omheen: heel wat bluesartiesten zijn of waren blind. Tast het bluesvirus het gezichtsvermogen aan? Neen, het tegendeel is waar: blindheid leidt de Afro-Amerikaan op het hobbelige pad van de blues.
    In deze aflevering laten we ons leiden door enkele blinde bluesartiesten.

    9. W.C. Handy en de domesticatie van de Blues

    We maken kennis met William Christopher Handy, de componist die aan het begin van de twintigste eeuw de blues neerpende in een partituur en zo de basis van de twaalmatenblues introduceerde. We ontleden de structuur van de twaalfmatenblues en gaan op zoek naar een definitie voor de Blues.

    En tot slot legt gastspreker Niels Van Poucke een verrassende link tussen de Blues en de Griekse tragedie!

    Name it Blues

    De Blues grijpt je vast in de vroege ochtend, blijft je de hele dag gezelschap houden, loopt achter je aan tot 's avonds laat en houdt je wakker tot in de "wee-wee hours". "De Blues is ellende en miserie" zou je denken, maar neen hoor: de Blues is een kracht die je er weer bovenop helpt. De Blues is helend en affirmatief, de Blues is een positief verhaal. En dat gevoel wil ik met je delen in deze aflevering!

    10. Blues meets Jazz, jugbands

    Een nieuwe eeuw, de beginjaren 1900. En zoals het hoort in de blues, gaan we weer op reis. Meer nog: we migreren, van het platteland naar de stad, samen met een schare blues- en jazzartiesten die het muzikale leven in de jaren twintig van de vorige eeuw zullen inkleuren. En voor de creatievelingen: in deze aflevering komt een heuse workshop intrumentenbouw aan bod. 
    Frederik Goossens vertelt bovendien vol passie over de twenties, de periode waar Blues en Jazz hand in hand de wereld veroveren.

    Railway Blues

    Blues en treinen... ze lijken wel onlosmakelijk met elkaar verbonden. De trein is een metafoor voor de vlucht naar een betere toekomst, of voor het ontsnappen van een boosaardige partner. En de stotende stoomfluit doet bij heel wat bluesartiesten seksuele gedachten opwellen.
    De trein is "salvation", de trein is verlossing. Het leven is een trein.
    Stap dus mee aan boord van deze bluestrein, en geniet van het uitgestrekte muzieklandschap!

    11. Classic Female Blues (deel 1): Ma Rainey en Mamie Smith

    Maak kennis met een aantal straffe madammen! Madammen die in de jaren '20 braken met alle taboes die op dat ogenblik nog overeind stonden. We stappen weg van de traditionele gezinsstructuur en we nemen plaats in de tentshow van één van de meest extravagante bluesdiva's die aan de jaren twintig van de vorige eeuw de girltrain op gang trok van de "Classic Female Blues". En je krijgt in deze aflevering een spoedcursus Afrikaanse danse, de "Black Bottom Dance".

    Naomi Sijmons - de vrouw achter de zangeres

    Naomi Sijmons (°1987) is een Belgische zangeres en gitariste, bekend als de frontvrouw van Reena Riot. De muziek die ze brengt is sterk beïnvloed door de blues. In 2012 haalde ze de finale van Humo's Rock Rally en vandaag krijgt haar nieuwe album "Nix" heel wat lovende kritieken.
    Naomi vertelt hoe ze als jong en schuchter meisje de blues vertolkte op de podia van donkere bluescafés, over haar opleiding tot muzikant bij Codarts in Rotterdam en over haar ervaringen als vrouw in de muziekwereld. Naomi is een bezige bij met nog heel wat toekomstplannen!

    Dirty Blues

    Seks, drugs and rock and roll! Wel, vandaag gaan we het hebben over dat eerste luikje: vandaag gaan we praten over seks en de blues.

    Seks en blues gaan al lang hand in hand. Nog vóór de eerste wereldoorlog was de blueswereld een wat tegendraadse en vooral heel vrije biotoop. In die wereld was seks een onderwerp waar haast geen taboe op rustte. Met de komst van de jaren '20 kwam er een sterk subgenre naar voren in de blues: de "Dirty Blues" als deel van de “hokum blues”. En in de jaren zestig vergaapte de jeugd zich opnieuw aan de exotische en erotische teksten uit de Afro-Amerikaanse bluescultuur.
    Geniet met volle teugen van een portie pikante blues waar zelfs elke stoere zeebonk van gaat blozen!

    12. Classic Female Blues (deel 2): Bessie Smith

    Deze aflevering van de podcast "Into the Soul of the Blues" is een beetje een “artist special”, want in het komende uurtje ga ik het hebben over slechts één artieste: Bessie Smith, the Empress of the Blues, De kezierin van de blues!

    Ode aan Tiny Legs Tim

    Op woensdag 25 mei 2022 overleed de bluesmuzikant Tiny Legs Tim. Tim was de bezieler van de Missy Sippy Bluesclub en de motor van de Gentse bluesscene.
    Met deze aflevering van "Into the Soul of the Blues" breng ik hulde aan een lieve en integere man, een fantastische muzikant en een gepassioneerde bluesliefhebber.

    Tim, we gaan je heel erg missen!

    Booze and Blues

    Op 17 januari 1920 kwam er in de Verenigde Staten een verbod op de productie, het transport, de verkoop en het nuttigen van alcoholische dranken: Amerika werd 'drooggelegd". Deze  “drooglegging” of prohibition bleef dertien jaar van kracht, tot in 1933.  Het verbod op alcohol had uiteraard een heel belangrijke weerslag op het dagelijkse leven, op het sociale leven én op de muziek. 
    Met genoegen slurpen we in deze aflevering van een ton aan sappige bluesnummers over de geneugten én de gevolgen van alcoholgebruik en alcoholonthouding.

    13. Classic Female Blues (deel 3): Lucille Hegamin, Ida Cox, Alberta Hunter, Gladys Bentley, Victoria Spivey en Sippie Wallace

    In deze aflevering van de podcast “Into the Soul of the Blues” stel ik jullie voor aan een theekransje van knappe dames, en wees gerust, het zijn vrouwen die op zijn zachts gezegd voor een onvergetelijke avond zullen zorgen. Maak plaats voor Lucille Hegamin, Ida Cox, Alberta Hunter, Gladys Bentley, Victoria Spivey en Sippie Wallace!

    The Lady Sings the Blues

    De Blues is overbevolkt met stoer mannelijk gezelschap. En waar zitten de vrouwen? Vrouwen zijn inderdaad steevast ondervertegenwoordigd in het bluescircuit. En dat komt niet door hun gebrek aan muzikaal talent, in tegendeel… de blueswereld - en bij uitbreiding de hele muziekwereld - is een wereld waarin voornamelijk mannen de scepeter zwaaien. Van artiest tot manager tot platenbaas, mannen - en dan vooral nog witte mannen - zijn oververtegenwoordigd in de muziekwereld.
    Toch koesteren we ook genegenheid voor heel wat vrouwen in het vak. Zo fixeerden in de jaren '20 de vrouwen de 12-matenblues om de muziek vervolgens te verspreiden bij een heel breed publiek. Het eerste bluesnummer op vinyl staat op naam van een vrouw, een zwarte non hielp mee bij de schepping van de premature rock en ook vandaag nog tonen enkele grote Blues-sterren dat het vrouwelijke geslacht volstrekt niet immuun is voor het Bluesgevoel.

    Met deze aflevering van de podcast “Into the Soul of the Blues” wil ik je dus heel graag laten kennis maken met enkele getalenteerde bluesvrouwen vroeger en nu, van over de hele wereld, en hun rol verduidelijken in de geschiedenis van de blues.

    Leander Vandereecken (A Murder in Mississippi) - een muzikale kameleon

    Leander Vandereecken is de leadzanger van A Murder in Mississippi en de host van de Americana-jams in de Gentse bluesclub Missy Sippy. En ik had met Leander bij het gerinkel van een tas koffie en een tas thee een gezellige babbel over zijn pad naar de Blues. Leander toonde zich heerlijk spontaan en open en zo ontdekte ik achter de bluesmuzikant een ware muzikale kameleon.

    14. The Roaring Twenties: Louis Armstrong, Lonnie Johnson en Leroy Carr

    In deze aflevering mogen drie heren de eretekens in ontvangst mogen nemen: de eerste maakte van de trompet het toonaangevende instrument in de band, de tweede toonde dat de gitaar naast ritme-begeleiding ook kan gebruikt worden om te soleren en de derde schoof de piano naar voor in de blues. Drie mannen die elk afzonderlijk aan het eind van de jaren twintig een vette stempel drukten op het verdere levensverhaal van de Blues: Louis Armstrong, Lonnie Johnson en Leroy Carr.

    Roel en Kristof (Birch-Log Burning): Bob Dylan en de Blues

    Roel en Kristof van Birch-Log Burning vertellen hoe Bob Dylan zich liet inspireren door de Blues, de folk, de country en andere muziekstijlen om er zijn geheel eigen ding mee te doen. En die muziek, door Bob Dylan gecreëerd, heeft een heel belangrijke impact op de rockmuziek.

    Migration Blues (deel 1): Vooroorlogse migratie

    Migratie is van alle tijden. En die stelling geldt niet in het minst voor de Afro-Amerikaanse gemeenschap in de Verenigde Staten. In deze aflevering van de podcast neem ik jullie nog maar eens mee op reis. Het wordt een verhaal van miserie en ellende, maar ook een verhaal over hoop en dromen! We reizen door de tijd, en we reizen over zee en over land. We reizen om te leren, en bereid je maar meteen voor op een heel lange reis, want bij de voorbereiding van deze aflevering werd me nog maar eens duidelijk: het verhaal van de blues is van meet af aan een verhaal van migratie. Maak je dus klaar voor niet één, maar drie goed gevulde afleveringen.

    Migration Blues (deel 2): Migratie tijdens het interbellum

    Migratie is van alle tijden. En die stelling geldt niet in het minst voor de Afro-Amerikaanse gemeenschap in de Verenigde Staten. In deze aflevering van de podcast neem ik jullie nog maar eens mee op reis. Het wordt een verhaal van miserie en ellende, maar ook een verhaal over hoop en dromen! We reizen door de tijd, en we reizen over zee en over land. We reizen om te leren, en bereid je maar meteen voor op een heel lange reis, want bij de voorbereiding van deze aflevering werd me nog maar eens duidelijk: het verhaal van de blues is van meet af aan een verhaal van migratie. Maak je dus klaar voor niet één, en ook niet twee, maar liefst drie goed gevulde afleveringen!
    In deze tweede aflevering van "Migration Blues" leggen we de focus op de migratie tijdens het interbellum.

    Migration Blues (deel 3): Naoorlogse migratie

    Migratie is van alle tijden. En die stelling geldt niet in het minst voor de Afro-Amerikaanse gemeenschap in de Verenigde Staten. In deze aflevering van de podcast neem ik jullie nog maar eens mee op reis. Het wordt een verhaal van miserie en ellende, maar ook een verhaal over hoop en dromen! We reizen door de tijd, en we reizen over zee en over land. We reizen om te leren, en bereid je maar meteen voor op een heel lange reis, want bij de voorbereiding van deze aflevering werd me nog maar eens duidelijk: het verhaal van de blues is van meet af aan een verhaal van migratie. Maak je dus klaar voor niet één, en ook niet twee, maar liefst drie goed gevulde afleveringen!
    In deze derde aflevering van "Migration Blues" leggen we de focus op de migratie na de tweede wereldoorlog.

    Bb Bm B

    15. Revival of the Country Blues in the twenties (deel 1): Papa Charlie Jackson, Blind Blake, Blind Lemon Jefferson

    In de vorige afleveringen van deze podcast vertelde ik jullie hoe de blues tijdens de jaren twintig van de vorige eeuw migreerde van het platteland in het zuiden naar de steden in het noorden van de VS. En daar in de stad werd de bluesmuziek waanzinnig enthousiast onthaald. De eenzame field hollers verdwenen in het stedelijke rumoer en de muziek werd er sterker, fortissmi, krachtiger en intenser. Zwarte artiesten kregen meer en meer een podium en zelfs een kans om opnames te maken. Aanvankelijk waren het vooral vrouwen die de blues vertolkten - met een krachtige stem, met een expressieve seksualiteit en begeleid door luide bigbands. Het was WC Handy die de blues het stedelijk maatpakje had aangetrokken, en na hem leek de blues van het platteland wel helemaal vergeten. Uit het oog dus, uit het commerciële oog. Maar de blues was zeker niet uit het hart, want aan het eind van de jaren twintig verschoof de aandacht opnieuw naar het platteland, naar de plattelandsblues, de country blues. En daar wil ik het in deze aflevering graag over hebben.

    16. Revival of the Country Blues in the twenties (deel 2): Ralph Peer, Defort Bailey, Jimmie Rodgers, Tommy Johnson

    Aan het eind van de jaren twintig ontstond er een nieuwe interesse in de plattelandsblues of de Country Blues. Field Recorders zoals Ralph Peer trokken naar afgelegen gebieden om opnames te maken van lokale artiesen. In deze aflevering leren we waarom Howlin’ Wolf huilt als een wolf en hoe een spoorwegarbeider al jodelend vanuit de blues de basis van de countrymuziek kristalliseerde. En we ontdekken dat een Keniaans volksliedje verwijst naar de Blues.

    17. Revival of the Country Blues in the twenties (deel 3): Ralph Peer - Sleepy John Estes, Blind Willie McTell, Frank Stokes, Furry Lewis

    Field recorder Ralph Peer was een belangrijke schakel in de heropleving van de Blues op het platteland aan het eind van de jaren twintig. Ralph Peer had een neus voor talent: met de opnames van de Carter Family en Jimmie Rodgers had hij de lont aangestoken voor de "Big Bang of Country Music", en ook na 1924 bleef hij samen met heel wat artiesten bluesgeschiedenis schrijven. In deze aflevering blijven we nog even het pad van Ralph Peer volgen. Ik stel je graag voor aan Sleepy John Estes, Blind Willie McTell, Frank Stokes en Furry Lewis!

    Farmland Blues

    The Blues is the roots, de rest is de fruits…  En het zaadje van de blues is op het platteland gaan kiemen. In deze aflevering van de podcast “Into the Soul of the Blues” neem ik jullie heel graag mee op bezoek naar de boerderij, om eens te kijken hoe de Blues zich daar heeft gemanifesteerd.

    18. Eddie James "Son House" Junior (deel 1)

    Son House staat voor rauwe deltablues, voor een krachtige zang en donkere, meeslepende slidegitaar. Hij was een tijdje de compaan van blueslegende Charley Patton en Willie Brown, hij was een mentor van de legendarische bluesman Robert Johnson en hij was bevriend met bluesgigant Howlin Wolf. Son House maakte zijn eerste opnames aan het eind van de jaren twintig, maar door de economische recessie van de jaren dertig vonden zijn plaatjes geen afzetmarkt. Het geloof van Son House was zijn houvast, maar de blues was te verleidelijk. Drank, vrouwen en nicotine speelden een belangrijke rol in zijn bestaan en hij belandde twee keer in de gevangenis omwille van doodslag. Na de tweede wereldoorlog verbande hij de blues uit zijn leven, uit angst voor het devote.  Son House verdween helemaal in de obscuriteit tot hij in de jaren zestig weer werd opgevist en vereerd door de aanhangers van folkmuziek. En plots bracht Son House vol ongeloof zijn oude muziek ten berde voor een devoot publiek van witte jongeren. Zijn leven staat bol van intriges, twijfels en ellende.  Hij werd 86 jaar oud en op zijn grafsteen staat zijn eretitel gegraveerd: Eddie Son House Junior, father of the Blues.